In deze cursus duiken we in het fenomeen ‘democratie’, een begrip waar je sowieso al bekend mee bent, maar waar ik je opnieuw kennis mee wil laten maken. In 4 weken krijg je een uitgebreid overzicht van hoe democratie als staatsvorm is ontstaan en zich in de ‘westerse’ wereld (West-Europa en de Verenigde Staten) heeft ontwikkeld. We bespreken enkele filosofische grondslagen van democratie, onderzoeken hoe deze zich op verschillende manieren kan manifesteren, en gaan dieper in op enkele actuele debatten over democratie. De cursus is geschikt voor iedereen met interesse in filosofie, geschiedenis, politiek of maatschappelijke vraagstukken en biedt een kans om dieper in te gaan op de principes en paradoxen van democratisch denken.

De vroegmoderne geschiedenis kent een grote dynamiek die in de Franse Revolutie van 1789 tot een uitbarsting komt. Uiteindelijk zullen al deze ontwikkelingen het moderne Europa van de negentiende en twintigste eeuw vormen.

In een achttal bijeenkomsten wordt deze vroegmoderne geschiedenis uitgewerkt. De cursus wordt gegeven in de vorm van hoorcolleges. Hierbij is ruimte voor vragen en discussies.

Een schilderij is mooi of lelijk. En daarmee is de kous af. Of is er – als je iets langer kijkt - meer van een schilderij af te lezen, meer van te begrijpen? Door in deze cursus zelf te leren kijken, open vragen te stellen - eenvoudig weg de vraag: “Wat zie ik?” – krijg je inzicht in hoe het kunstwerk is opgebouwd, uit welke beeldelementen als compositie, formaat, kleur- en materiaalgebruik het bestaat. Wat de bedoeling van het kunstwerk, de kunstenaar en de opdrachtgever was en wordt ook de context duidelijker. Aan de hand van de docent, die vragen oppert, beantwoordt maar soms ook openlaat, krijgen de cursisten de gelegenheid zelf te kijken en vergelijken, te verwoorden. Het is leuk om met elkaar in gesprek te raken, kijkervaringen te delen. In de reeks van tien lessen worden zeven lessen op locatie afgewisseld door drie rondleidingen in het Rijksmuseum.

Voorkennis is hoegenaamd niet noodzakelijk, een museumjaarkaart uiteraard wel.

Je kent ze wel: van die Grote Boeken waar men constant over praat, maar die niemand eigenlijk gelezen heeft. Je kan geen krant openslaan of een essayist slaat je om de oren met de Odyssee; je kan geen roman oppakken zonder dat er wordt gepocht met De Goddelijke Komedie; je kan niet naar het theater gaan of er wordt zijdelings gerefereerd naar Hamlet. Maar wat zijn dit eigenlijk voor boeken? En waar halen ze hun schijnbaar tijdloze zeggingskracht vandaan? 

Je hoeft voor deze cursus de besproken boeken niet gelezen te hebben: iedereen is welkom! Als je de teksten wél gelezen hebt, is dit natuurlijk alleen maar leuk. De lessen zullen ook dan genoeg interessants te bieden hebben!

Deze lezing is een reis door 750 jaar Amsterdam aan de hand van oproer door de eeuwen heen. We gaan op zoek naar de rode draad in de Amsterdamse geschiedenis en het belang van opstand, oproer en eigenzinnigheid.

De Stelling van Amsterdam is UNESCO Werelderfgoed. Wil je meer weten over de 43 forten en batterijen rond de hoofdstad? In een multimediale presentatie maakt René Ros de vrijwel onzichtbare Stelling van Amsterdam zichtbaar.

Voor vrouwen is in de geschiedenis veel minder aandacht geweest dan voor mannen. Een van de redenen is dat archeologen, geschiedschrijvers, journalisten en fotografen ook man zijn. 

Tijdens de lezing Krachtige Vrouwen door de eeuwen heen biedt Yvonne een podium aan negen vrouwen. De hoogte- en dieptepunten van hun levenswandel worden onder de aandacht gebracht.

Docente Zweeds Tineke Jorissen-Wedzinga zal in deze lezing een beeld schetsen van het leven en werk van de beroemde Zweedse medicus en botanicus Carl (Carolus) Linnaeus, die de basis legde voor de indeling van de natuur in drie rijken (mineralen-, planten- en dierenrijk).

Op 25 november 2025 is Suriname vijftig jaar onafhankelijk, srefidensi. Historicus Eric Kastelein vertelt in drie lezingen over de bewogen geschiedenis van het land en de rol van de koloniale overheid en het koningshuis. Hij doet dit op basis van de resultaten van zijn drie jaar durende onderzoek naar de vaak vergeten verhalen achter bijzondere mensen en gebeurtenissen die in Paramaribo een gedenkteken hebben gekregen. Suriname zoals niet eerder gehoord en gezien – een vergeten wereld komt tot leven. Met honderden foto’s en enkele korte video’s.

In deze lezing belichten we een minder bekende bloeiperiode van Amsterdam tussen pakweg 1860 en 1930, de tweede gouden eeuw van Amsterdam, aan de hand van drie grote Amsterdammers.

Ontdek hoe Samuel Sarphati, Piet van Eeghen en Floor Wibaut het moderne Amsterdam vormgaven. In deze lezing zien we hoe Amsterdam, na zijn beroemde zeventiende-eeuwse Gouden Eeuw, opnieuw opleefde dankzij de inspanningen van vooruitstrevende burgers. 

Rafaël - Raffaello Sanzio is zijn echte naam - behoort samen met Leonardo da Vinci en Michelangelo tot de triade van de belangrijkste kunstenaars van de Italiaanse Renaissance. Hoewel hij nog erg jong was, bouwde hij al snel een onaantastbare reputatie op en kreeg hij toegang tot de belangrijkste opdrachten. In deze lezing analyseren we de belangrijkste aspecten van zijn artistieke productie, die ondanks zijn korte en mysterieuze leven van uitzonderlijke kwaliteit bleef.

Een verrassend verhaal over de wedergeboorte van een stad (1980-2025)

Wie in 1980 door Amsterdam liep, zag een stad in verval: dichtgetimmerde panden, leegloop naar Purmerend en Almere, een economie op sterven na dood en een heroïne-epidemie. Weinigen hadden durven dromen dat Amsterdam zich zou ontwikkelen tot de bruisende wereldstad van nu. In de lezing De Derde Gouden Eeuw neemt Adjan van Dongen je mee door deze spectaculaire transformatie.

Deze lezing is bedoeld voor iedereen met interesse in stadsgeschiedenis, stedelijke ontwikkeling en de toekomst van Amsterdam.

Volksuniversiteit Amsterdam organiseert met genoegen een tweedaags seminar, gepresenteerd door auteur Andrea Maddalena, gewijd aan volkomen onbekende en revolutionaire aspecten van de kunst van Johannes Vermeer. De eerste avond, getiteld “Vermeer en Italië - Het Verloren Dossier”, presenteert een onderzoeksproject dat oorspronkelijk geïnspireerd was door het betreffende boek en vervolgens volledig onafhankelijk van elkaar werd ontwikkeld. De tweede avond richt zich op de hoofdthema’s van Andrea Maddalena’s boek “Met Nieuwe Ogen”, met de nadruk op de vergelijking tussen de kunst van Johannes Vermeer en die van Piet Mondriaan.

MET NIEUWE OGEN - Twee avonden om onbekende aspecten van de kunst van Johannes Vermeer te ontdekken.

In deze lezing over de Zweedse uitvinder Alfred Nobel belicht docente Zweeds Tineke Jorissen-Wedzinga diverse aspecten rondom het fenomeen Nobelprijs.